ကေလးေတြဟာ ရိုးသားပါတယ္။ ျဖဴစင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလးတိုင္းေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ အခ်ိဳ႔ကေလးေတြ၊ အသက္အနည္းငယ္ပိုၾကီးတဲ့ ကေလးေတြဟာ အနိုင္က်င့္တတ္ၾကပါတယ္။ ကေလးတိုင္းက မိဘကို ျပန္ေျပာတယ္ဆိုေပမယ့္ အနိုင္က်င့္ခံရတဲ့ အခါ ျပန္ေျပာျပခ်င္မွ ျပန္ေျပာျပပါလိမ့္မယ္။ ဒီေတာ့ မိဘတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကိုယ့္ကေလး အနိုင္က်င့္ခံေနရလားဆိုတာကို ပါးပါးနပ္နပ္နဲ႔ အကဲခတ္ၾကည့္ရေအာင္။
တကယ္ေတာ့ အနိုင္က်င့္တယ္ဆိုတာ အရမ္းထူးထူးဆန္းဆန္း ကိစၥမဟုတ္ဘူးလို႔ ထင္ေကာင္းထင္ပါမယ္။ ဟုတ္ပါတယ္ လူတိုင္းလိုလို ေက်ာင္းမွာ၊ တျခားေနရာေတြမွာ အနိုင္က်င့္တာေတြ ျမင္ေတြ႔ဘူးက်မွာပါ။ တကယ္ေတာ့ အနိုင္က်င့္တဲ့ ကိစၥေတြကေန ထူးထူးဆန္းဆန္းေတြ ျဖစ္ေနတာပါ။ အေမရိကန္နိုင္ငံမွာ သက္ငယ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြထဲကမွ ထက္၀က္ေက်ာ္ဟာ အနုိင္က်င့္ ဗိုလ္က်မႈေတြေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အခုေနာက္ပိုင္း ေက်ာင္းေတြမွာ အနိုင္က်င့္မႈဆန္႔က်င္ေရး ကၽြမ္းက်င္ ပညာရွင္ေတြကို ခန္႔ထားျပီး ေက်ာင္းအတြင္း အနိုင္က်င့္မႈေတြ မျဖစ္ပြားေအာင္ ေလ့လာျပီး ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ သူေတြရွိပါတယ္။
ဂ်င္မ္ ေဂ်ာ္ဒန္ဟာ အနိုင္က်င့္မႈ ဆန္႔က်င္ေရး ပညာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီးေတာ့ လုပ္သက္အေတြ႕အၾကံဳ နွစ္ ၂၀ နီးပါးရွိပါျပီ။ အစကေတာ့ သူ႔ကိုလူေတြက ကေလးအခ်င္းခ်င္းျဖစ္တဲ့ ကိစၥေလးကို ပံုၾကီးခ်ဲ႔တယ္လို႔ ထင္ၾကေပမယ့္ သူေျပာတဲ့အခ်က္ေတြေၾကာင့္ဘဲ ယခုဆို အနိုင္က်င့္ခံရတာကို ကာကြယ္ဖို႔ အစိုးရပိုင္းကအစ ဥပေဒထုတ္ျပန္မယ့္အထိ လုပ္ေဆာင္နိုင္ေနပါျပီ။
အနိုင္က်င့္ခံရတာဟာ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး ခံစားရမယ့္ ဒဏ္ရာျဖစ္တယ္
ေဂ်ာ္ဒန္ေျပာတာကေတာ့ အနိုင္က်င့္ခံရတဲ့ ကေလးေတြဟာ သူတို႔ ငယ္ငယ္က အနိုင္က်င့္ခံရမႈကို မွတ္မိေနတတ္ၾကျပီး အနိုင္က်င့္တဲ့သူေတြကို ေတးမွတ္ထားၾကပါတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ေအာက္ပါအခ်က္ေလးေတြကေတာ့ ေဂ်ာ္ဒန္ရဲ႔ မိမိကေလး အနိုင္က်င့္ ခံတာကို အကဲခတ္နိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေလးေတြပါ။
(၁) ေက်ာင္းသြားဖို႔ျငင္းဆန္မယ္
ေက်ာင္းမွာ ျပႆနာတစ္ခုခုျဖစ္ေနျပီဆိုတာနဲ႔ ကေလးဟာ ေက်ာင္းသြားဖို႔ ျငင္းဆန္ပါလိမ့္မယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ့္ကေလးဟာ ေက်ာင္းသြားပ်င္းတတ္တဲ့ ကေလးမဟုတ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ သူ႕အတြက္ေက်ာင္းမွာျပႆနာတစ္ခုခုရွိေနျပီဆိုတာ သိနိုင္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ သင္ဟာ အတင္းအက်ပ္ ေက်ာင္းပို႔တာမ်ိဳးဆို ကေလးက ေက်ာင္းေျပးတာ အထိျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
(၂) အျပင္သြားဖို႔ျငင္းဆန္မယ္
ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြမွာ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ထြက္ေဆာ့မယ္ အျပင္သြားမယ္ စသျဖင့္ အရင္က ျပဳလုပ္ေနၾကကေလးဟာ ဘာေၾကာင့္မွန္းမသိ အိမ္ထဲပဲ ကုပ္ေနတယ္။ ျပီးေတာ့ အိမ္ထဲမွာလဲ ေနခ်င္လြန္းလို႔ မဟုတ္ဘဲ ေတြေ၀ေငးမႈိင္ေနမယ္ဆိုရင္ အနိုင္က်င့္ခံေနရာတာျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
(၃) အမူအရာေတြ အက်င့္ေတြေျပာင္းလဲလာမယ္
တစ္ခါတစ္ေလ က်ရင္ ကေလးေတြဟာ ေငးမႈိင္ေနမယ္၊ ကုပ္ေနမယ္၊ တစ္ခါတစ္ေလ ေဒါသျဖစ္လြယ္ ေပါက္ကြဲလြယ္မယ္၊ ပစၥည္းေတြ ဖ်က္ဆီးေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူဟာအနိုင္က်င့္ခံရတာျဖစ္ဖို႔မ်ားပါတယ္။
(၄) မိသားစုုနဲ႔ မပူးတာ
တစ္ခါတစ္ေလ အနိုင္က်င့္ခံရတာ မဟုတ္ဘဲ ျခိမ္းေျခာက္ခံရတာေတြရွိပါတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ ကေလးငယ္ရဲ႕ စိတ္အေျခအေနမေကာင္းတာေၾကာင့္ မိသားစုေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းပါ၀င္တာေတြမွာ အားနည္းသြားျပိး ခပ္ခြာခြာျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
(၅) ေက်ာင္းမွာ အဆင့္ေတြက်သြားတာ
ပညာေရးကို ပါ ထိခိုက္လာတာပါ။ ေက်ာင္းမွာ အဆင့္ေတြသိသိသာသာက်သြားတာေတြျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ အနိုင္က်င့္ခံရတာေၾကာင့္ ပညာေရးမွာ စိတ္ပါ၀င္စားမႈ ထိခိုက္သြားတာပါ။
ဒီနည္းလမ္းေလးေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖ်င္းေတာ့ ကိုယ့္ကေလးရဲ႔ အနိုင္က်င့္ခံရသလားဆိုတာကို ခန္႔မွန္းနိုင္တဲ့ နည္းလမ္းပါ။ ကဲျပီးေတာ့ ေဂ်ာ္ဒန္ကပဲ အၾကံေပးထားတဲ့ နည္းလမ္းေလးေတြရွိပါတယ္။ ဒိနည္းလမ္းေလးေတြကေတာ့ ကိုယ့္ကေလး အနိုင္က်င့္ခံရရင္ ဘာလုပ္ရမလဲ ဆိုတာပါ။
ဆရာမနဲ႔ သြားတိုင္ပင္ပါ
အဆင့္ေတြက်သြားတယ္ ဆိုရင္ေသခ်ာတာကေတာ့ ဆရာမနဲ႔ တိုင္ပင္ျပီး ျပသနာကို ေျဖရွင္းပါ။ တကယ္လို႔ အနိုင္က်င့္ခံရတယ္ဆိုရင္ေတာင္ အနို္င္က်င့္တဲ့သူကို ဆရာမကေနတဆင့္၊ အနိုင္က်င့္တဲ့ သူေတြရဲ႔ မိဘကေနတဆင့္ ဟန္႔တားဖို႔ၾကိဳးစားပါ။
မိမိကေလးကို ပြင့္လင္းစြာေမးပါ
ပြင့္လင္းစြာေမးျပီး အနိုင္က်င့္ခံရတဲ့အေၾကာင္းကို ေသခ်ာေရးမွတ္ထားပါ။
ေက်ာင္းကိုမဆန္႔က်င္ပါနွင့္ လူ႔ပါတ္၀န္းက်င္နွင့္ပူးေပါင္းပါ
ဒီကိစၥက ေက်ာင္းေၾကာင့္ျဖစ္တာမဟုတ္ပါဘူး၊ လူ႔ပါတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ျပႆနာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လူ႔ပါတ္၀န္းက်င္အတြင္း အနိုင္က်င့္မႈကို ဆန္႔က်င္ေရး အဖြဲ႔ေတြအတြင္း လႈပ္ရွားမႈေတြေဆာင္ရြက္ျပီး အနိုင္က်င့္မႈပညာေပးေတြမွာပါ၀င္ပါ။ အနိုင္က်င့္တဲ့ ကေလးေတြထပ္မေပၚေပါက္လာေရးနဲ႔ အနိုင္က်င့္မႈကို ရႈပ္ခ်တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ပါ။
ေမာင္စိုင္း (ကေနာင္)